Bağırsaktaki hareketlerin yavaşlaması nedeniyle haftada 3 ya da daha az sayıda gerçekleşen dışkılamaya kabızlık adı verilmektedir. Ağrılı dışkılama başta olmak üzere dışkının tam çıkamaması veya dışkılamada güçlük gibi durumlara neden olan kabızlık günümüzde yaygın görülen rahatsızlıklar arasındadır. Bireylerin beslenme şekilleri, yaşam koşulları ve benzeri durumlar kabızlık problemine neden olurken yetişkinlerde, çocuklarda ve bebeklerde farklı sebeplerle ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca uzun süre devam eden kabızlık, ciddi sağlık problemlerine işaret edebilir.
Kabızlık Nedenleri
Kabızlık sorununun altında yatan çok sayıda faktör bulunmaktadır. Bunlar;
- Hormonal hastalıklar
- Aşırı inek sütü tüketimi
- Tuvalet ihtiyacını ertelemek
- Devamlı katı gıdalar tüketmek
- Egzersiz eksikliği
- Antidepresan kullanımı
- Tansiyon ilaçları
- Demir takviyesi ilaçları
- Parkinson hastalığı olarak sıralanmaktadır.
Bunların yanı sıra kabızlığa neden olan bazı gıdalar da bulunmaktadır. Fazla tüketildiğine kabızlığa sebep olabilen yiyecek ve içecekler;
- Fast food tarzı ürünler
- Pirinç lapası
- Muz
- Makarna
- Pilav
- Süt olarak sıralanmaktadır.
Kabızlık Belirtileri
Dışkının çok sert olması başta olmak üzere zorlanarak dışkı çıkarmak, az dışkı çıkarmak ve dışkı sıklığının az olması kabızlık problemi belirtilerindendir.
Kabızlık Nasıl Geçer?
Kabızlık sorununun ortaya çıkmasındaki en önemli faktör, hatalı beslenmedir. Bu yüzden bireylerin öncelikle beslenme programında değişiklik yapması gerekir. O halde kabızlık nasıl geçer sorusuyla ilgili dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanmaktadır;
- Sık hareket edilmeli
- Lif ağırlıklı beslenme programı uygulanmalı
- Bol su tüketilmeli
- Aşırı kafein tüketimi sonlandırılmalı
- Yiyecekler yeteri kadar çiğnendikten sonra yutulmalı
- Tahıl, bakliyat, sebze ve meyveye ağırlık verilmeli
- Süt ve süt ürünlerinin tüketimi sınırlandırılmalı
- Tuvalet düzeni oluşturulmalıdır.
Çocuk ve Bebeklerde Kabızlığa Ne İyi Gelir?
Kabızlık problemi çocuklarda daha çok görülmektedir. Bu süreçte ev yapımı yoğurt, çorba, kefir gibi gıdaların yanı sıra beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tüketilmelidir. Çocuklar ayrıca kabızlık sürecinde kuru meyvelerden uzak tutulmalıdır.
Bebeklerde ise kasların gevşemesini sağlamak için ılık suda banyo yaptırılması uygun olacaktır. Ek olarak rahat bir dışkılama süreci için bebeğin kalçasına gliserin ya da vazelin sürülebilir. Aynı zamanda bebeğin karnına yarım ay hareketiyle masaj yaparak bağırsak hareketlerinin hızlandırılması uygun olacaktır. Eğer 4 aylığı geçen bebeklerde kabızlık sorunu var ise yemek öğünlerinin arasında şeftali suyu, armut, elma ya da erik gibi meyveler tüketilmelidir.
Sağlıklı beslenmek için sadece hızlı ya da uzun süreli diyet programları yeterli değildir. Bu süreçte sağlıklı beslenme önerileri konusunda yapılması gereken bazı uygulamalar bulunmaktadır.
